Sentyabrın 1-i veteranların yadında necə qalıb?
KİMİSİ AĞLAYIB, KİMİSİ SEVİNİB, KİMİSİ İSƏ UNUDUB
Sentyabrın 1-i. Hamı üçün bu tarix xüsusi önəm daşıyır. Axı məhz bu gün hamı ilk dəfə məktəbə gedib. Hamı dedik də əsasən yaşlı nəsli nəzərdə tuturam. Bir neçə ildir ki, “bilik günü” sentyabrın 15-ə keçirilib. Amma SSRİ dövründə və Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk illərində payızın ilk günü məktəblərdə dərslərin başlaması ilə əlamətdar idi.
Bəs sentyabrın 1-i keçmiş futbolçuların yaddaşında necə qalıb? Həmin günü necə xatırlayırlar? Bu məqsədlə futbolumuzda həm yaxın keçmişdə, həm də SSRİ dönəmində ad çıxarmış bir neçə şəxslə əlaqə saxladım. İlk söhbətləşdiyim insan Fərrux İsmayılov oldu. Siftəmi korlamaq istəmirdim və Fərruxun sualımı cavabsız qoymayacağına əmin idim. Nə qədər olmasa da uşaqlıq dostumdu.
Fərrux İsmayılov 1-ci sinifə
1985-ci ildə Ermənistanın Noyemberyan rayonunun Ləmbəli kəndində gedib.
Doğma kəndlərində. Hələ o vaxtlar ermənilərlə münaqişə başlamamışdı. Dediyinə
görə, həmin günləri yaxşı xatırlayır: “1-ci sinifə atamla getmişdim.
Məktəbimiz, sinif otağımız hələ də yadımdadı. Hətta ilk müəlliməm də. Zibeydə
müəllimə bizə Azərbaycana köçənə kimi dərs keçdi”. Fərruxun 1-ci sinifdə ən çox
xatırladığı hadisə isə üzüm “oğurluğu” olub. Məktəblərinin lap yaxınlığında
üzüm bağı var imiş. Böyük tənəffüsdə sinif yoldaşları ilə tez-tez ora gedib
üzüm yeyirlərmiş. Bir dəfə necə olubsa, baş qarışıb üzümə, dərs yaddan çıxıb.
Məktəbə dönəndə artıq zəng vurulubmuş. Tərs kimi də Əzizə müəllimənin dərsi
olub. Əzizə müəllimə Fərruxgilə alman dilini tədris edirmiş. Həm də sərtliyi
ilə seçilirmiş. Üzüzmsevərləri o ki var kötəkləyib.
Fərrux kimi Samir Əliyev də 1-ci sinifə Ermənistanda gedib – Kalinino
rayonunda. Bu, 1986-cı ildə baş verib. Amma Samir o vaxtları yaxşı xatırlamır.
Bunu yaddaşının zəif olması ilə bağlayan Əliyevin yadında qalan məqamlar ancaq
ilk dəfə məktəbə atası ilə getməsi olub. 1988-ci ilin dekabrında ailəsi ilə
birlikdə Azərbaycana köç eləyən Samirin ilk müəlliməsi rus olub. Amma adını
unudub. Yaddaşı zəifdi axı... Öz uşaqlığı yadından çıxsa da, yəqin ki, Samir
qarşıdangələn “bilik günü”nü ömrü boyu xatırlayacaq. Bu il onun ilk övladı 1-ci
sinifə gedəcək. Arzu edirik, atasına və vətənə layiq övlad olsun!
Samirdən fərqli olaraq adaşı Musayevin yaddaşı korlanmayıb. Düzdü,
əvvəl çox şeyi unutduğunu desə də, sonradan köməkləşib bəzi məqamları yada sala
bildik. Musayev ilk dəfə məktəbə Gürcüstanın Dmanisi rayonunun Qızılkilsə
kəndində gedib. İlk müəllimi Namaz müəllim olub. Samirin dediyinə görə çox qəddar
müəllim idi: “O vaxtlar kənddə böyük-kiçikyə hörmət var idi. Küçədə rastlaşanda
dağ-daşla gedirdik ki, birdən bizi görərlər. Namaz müəllim də belələrindən idi.
6-cı sinifə kimi kənddə oxumuşam. Sonradan Bakıya köçdük. Amma indi də köhnə
müəllimlərimlə əlaqə saxlayıram. Onu da bilirəm ki, Namaz müəllim hazırda
Buzovnada yaşayır”. Samirin sözlərinə görə, ilk dəfə dərsə gedəndə ağlayıb.
Məktəbə getmək istəməyib, amma sonradan buna alışıb. Özü də oxuyan uşaq olub.
Kimin “duxu” var idi, Namaz müəllimin dərsinə hazır gəlməsin. Oxumayanları,
özünü pis aparanları elə “çırpırdı” ki... “Qulaqlarımızı o qədər çəkmişdi ki,
uzanıb nə boyda olmuşdu”. Bu da Samirin sözləridi.
Şahin Diniyevin də 1-ci sinifə getməyi yadına alatoran gəlir.
Millimizin keçmiş baş məşqçisi ilk dəfə məktəbə Beyləqanın Qəhrəmanlı
qəsəbəsində gedib. Həmin günü xatırlamasa da, məktəbdən əvvəlki günlər yaxşı
yadındadı: “Ən unudulmaz epizod rəhmətlik atamın mənə məktəbə getməyim üçün
kostyum alması idi. Sentyabrın 1-ə hələ 10 gün qalmışdı. Hər gün təzə
kostyumumu geyinər, güzgünün qarşısında durub “fosrslanardım”. Əlbəttə,
unudulmaz günlərdi. Hər halda bir insan kimi müsbət qəbul olunuramsa, ilk
növbədə valedynlərimlə yanaşı, ibtidai sinif müəllimim rəhmətlik Əhməd müəllimə
də borcluyam”.
Daha bir veteran futbolçu Asim Xudiyevlə məktəb illəri ilə bağlı
söhbətim “QAİşnik”lərin gözündən iraq sükan arxasında telefonla oldu. Asim
müəllimin yaddaşına söz ola bilməz. Məktəb illəri haqda elə danışdı ki, elə bil
dünən 1-ci sinifdə oxuyub: “1-ci sinifə 1964-cü ildə getmişəm. O vaxt evimizin
yanında 2 təhsil ocağı var idi. 99 və 100 saylı. Məhlə uşaqlarının çoxu 100
saylı məktəbdə oxuduğundan valideynlərim məni də ora apardılar. İlk dəfə
məktəbə necə getməyimi, ilk müəlliməmi yaxşı xatırlayıram. Rus sektorunda
təhsil almışam. Müəlliməm də rus idi – Valentina Aleksandrovna”. Asim müəllimin
sözlərinə görə, ilk günlər əməlli-başlı çətinliklərlə üzləşib. Səhər yuxudan
durmaq problem idi. Hətta bir neçə gün sonra məktəbə getmək istəməyib də. Amma
tədricən rejimə düşə bilib. 1-ci siniflə bağlı ən çox xatırladığı hadisə isə,
ilk günlərdə sinifi səhv salması olub: “Sinif yoldaşlarımı yaxşı tanımırdım.
Bir dəfə səhvən başqa sinif otağında oturmuşam. Müəllimə sinifə girəndə gördüm
ki, Valentina Aleksandrovna deyil. İcazə alaraq öz sinifimizə keçdim”.
Ümumiyyətlə, Asim müəllim məktəb illərini tez-tez xatırladığını söylədi: “Hər
dəfə oxuduğum məktəbin həndəvərindən keçəndə o illər yadıma düşür. Gözəl
xatirələr idi. Hətta 1999-cu ildə oğlumu
1-ci sinifə aparanda elə bil yenidən 35 il əvvələ qayıtdım”.
1-ci sinif xatirələrini bizimlə bölüşən növbəti müsahibim isə
Azərbaycan futbolunun ən yaxşı bombardiri oldu. Söhbət Nazim Əliyevdən gedir.
Nazim müəllim də Xudiyev kimi iti yaddaşı ilə öyünə bilər. 1970-ci ildə Fizuli
rayonunda Natəvan adına orta məktəbdə “yeni həyat”a başlayan Nazim Əliyevin
ilk müəlliməsi Əzizə xanım olub.
Dediyinə görə, çox sakit, sözəbaxan, tərbiyəli uşaq idi. Dərslərini də yaxşı
oxuyub. Düzü, Nazim müəllimi yaxşı tanıdığımdan bu sözləri deməsinə ehtiyac da
yox idi. Həqiqətən sakittəbiətli olan keçmiş futbolçu uşaqlıq illərində də eyni
xarakterə sahibmiş. Gəlin, 1-ci sinifə getməyini onun öz dilindən eşidək: “İlk
dəfə sinif otağına daxil olanda ağlamışdım. Məktəbə getmək istəmirdim. Bu da
uşaq psixologiyasından irəli gəlirdi. Amma sonradan hər şeyə alışdıq.
Ümumiyyətlə, indii olduğu kimi o vaxtlar da çalışırdım ki, kimsə mənə
artıq-əskik söz deməsin. Bizim bir işimiz var idi – oxumaq. Həmişə məktəbə
hazır gəlirdim ki, müəllim məndən dərs soruşanda boynumu bükməyim. Məktəbdə
yaxşı oxuyan uşaqlardan olmuşam. Hətta o vaxtlar dərslə yanaşı müxtəlif idman
növləri ilə də məşğul olurdum – şahmat, dama, güləş və təbii ki futbol. Amma bu
məşğuliyyətlər oxumağa mane olmurdu. Yəni, hamısına vaxt çatdıra bilirdim”. Nazim
müəllim 1-ci siniflə bağlı xatirələrinin çox olduğunu söyləsə də, onlardan cəmi
birini danışqmağı lazım bildi: “Hər il məktəbə həkimlər gəlirdi. Uşaqların
hamısına peyvənd vururdular. Uşaq vaxtı iynədən çox qorxurdum. Bizim otağa
gələndə mən və bir neçə sinif yoldaşım pəncərədən düşüb qaçaraq canımızı
iynədən qurtardıq”. Demə müsahibimizin məktəb illərində gözəl səsi də var imiş.
Tez-tez təşkil olunan konsert proqramlarında, tədbirlərdə manhı ifa edirmiş.
Söylədiyinə görə ən çox sevdiyi mahnı o vaxtlar dəbdə olan “Ay Elnarə” imiş.
Amma sonradan səsi batıb. Elə yaxşı olub, Nazim müəllim. Yoxsa Azərbaycan
futbolunun ən yaxşı bombardiri başqa adam olacaqdı.
Əliyevin adaşı Süleymanovda həmin illəri yaxşı xatırlayır. 1-ci
sinifə Sumqayıtdakı 5 saylı məktəbdə qədəm qoyan veteran futbolçunun yadında ən
çox 1970-ci il sentyabrın 1-də məktəbin həyətindəki tədbir qalıb: “Bizim məktəb
8 illik idi. Həmin gün 8-ci siniflər məktəblə vidalaşırdılar. 1-ci sinif
şagirdləri onlara gül verməli idilər. Bizim məhlədən 3 nəfər – 2 qız və 1 oğlan
8-cilərin arasında idi. Mən gülü onlara verdim. Onlar əvəzində mənə dəftər,
karandaş, pozan bağışladılar”. İlk müəlliməsini də yaxşı xatırlayan Nazim
müəllim adaşı kimi ilk dərs günündə ağlamayıb. Hətta ona bu haqda bildirəndə
zarafatla: “Yəqin, Nazim Əliyev sevincindən ağlayıb. Yox, niyə ağlamalı idim
ki? Məktəblə evimizin arasındakı məsafə heç 200 metr deyildi. Ağlım kəsəndən
məktəbin nə olduğunu bilirdim. Müəlliməmiz Simuzər xanımı da yaxşı
xatırlayıram. Yəqin indi rəhmətə gedib, çox gözəl inan idi”. Həmsöhbətimizə ən
çox təsir eləyən o vaxtları xatırladan stadionun indi olmamasıdı: “Tənəffüs
zamanı məktəbin stadionuna qaçırdıq. Əlimizə keçəndən top kimi istifadə edərək
futbol oynayırdıq. Məktəbə gedən yol ağaclarla əhatə olunmuşdu. İndi nə o
ağaclardan, nə də stadiondan əsər-əlamət qalmayıb. Yerində hündürmərtəbəli
binalar tikilib”. Sonda millimizin seleksiyaçı-məşqçisindən 1-ci sinif şəklinin
olub-olmamasını soruşdum. “Çətin ki, qalsın. Arxivə baş vurmaq lazımdı. Ya da
Sumqayıtdakı “sandıqça”nı axtarmaq” deyə, cavab verdi.
Vaxtilə Nazim müəllimlə çiyin-çiyinə “Neftçi”də top qovmuş Vidadi
Rzayevin isə musiqi istedadı olmasa da gözəl şeir yazmaq qabiliyyəti varmış.
Hətta yazdığı şeirlərdən birinin qısaca məzmunu beli imiş – mən öləndə, futbol
meydanının mərkəzində dəfn eləyin. “Vidoş”dan indi də həmin arzusunun
qalıb-qalmamasını soruşdum. Cavabında gülərək: “Uşaqlıq idi. Həmin şeir bu
yaxınlarda arxivə baxarkən əlimə keçdi. Məktəbə getdiyim günə gəlincə bu uzaq
1974-cü ildə baş verib. Sentyabrın 4-də ad günüm idi. Cəmi 3 günə görə Xanlarda
(indiki Göy-göl – red.) məktəbə götürmədilər. Məcbur olub validyenlərim məni
doğma Aşıqlı kəndindəki məktəbə qoydular. Kənddəki günlər yadımda deyil. İlk
müəllimimin də adını unutmuşam. Amma Xanlardakı məktəb illərini yaxşı
xatırlayıram”. Balaca Vidadi Şəfiqə müəllimənin sinifində oxuyub. Dediyinə
görə, dərsə oxumağa həvəsi yox idi, amma futbola marağı hədsiz idi. Hətta bir
dəfə dilinin bəlasına da düşüb. Sözün həqiqi mənasınada. Deməli, Vidadi uşaq
vaxtı əsəbiləşərkən, dilini bayıra çıxarırmış. Bir dəfə hirsli vaxtında dili
bayırda partanın üslünə atlanıb. Parta da sınıq olub və... İki qabaq dişi batıb
dilinə.
Bir vaxtlar Rzayev ilə rəhmətlik “Turan”da çempionluq sevinci yaşayan
Sakit Alıyev 1-ci sinifə 1973-cü ildə Tovuzda – el arasında “köhnə məktəb”
deyilən təhsil ocağında gedib: “Sentyabrın 1-də məktəbə rəhmətlik anamla
getmişdim. Özü də 2-ci sırada əyləşdiyim yaxşı yadımdadı. İlk günlər orada nə
üçün olduğum mənə çatmırdı. 10 günə yaxın anam mənimlə bir yerdə məktəbə getdi.
Sonra tədricən öyrəşdim”. Simuzər müəllimənin sinifində oxuyan Sakit dərslərini
yaxşı oxuyurmuş. Amma davranışına gəlincə, dad əlindən. Dediyinə görə çox
dalaşqan uşaq olub: “1-ci sinifdən 10-cu sinifə kimi dalaşmışam. Döyürdüm də, döyülürdüm
də. Amma indi fikirləşəndə ki, nəyə görə dalaşırdıq, səbəb tapa bilmirəm.
Sadəcə, dalaşırdıq. Ən çox da futbol oynayanda”. Bir dəfə 5-ci sinifdə
oxuyarkən Sakiti yaman əzişdiriblər. Özündən böyük sinifin uşaqları ilə futbol
oynayanda heç kimə imkan vermirmiş. Bu da Qaraxanlı (Tovuzda kənd – red.)
uşaqlarının xoşuna getməyib.
Daha bir tovuzlu, millimizin keçmiş qapıçısı Hüseyn Məhəmmədov da az aşın duzu olmayıb. 1981-ci ildə “26 Bakı komissarları” adına “rus məktəbi”nə qədəm qoyan “Qusik” həmin günləri belə xatırlayır: “İndiyə kimi yadımdadı, məktəbə getmək üçün şəhərin mərkəzindən keçən dəmir yolunda vaqonlar var idi. Həmin vaqonların altından keçərək anamla məktəbə getdik. Yaxşı oxuyan uşaq olmamışam. Həm də elə 1-ci sinifdən başlayaraq tənəffüslərdə futbol oynamağa qaçırdıq. Hər dəfə də dərsə gecikirdim. Sinif rəhbərimiz və ilk müəlliməm olan Anastasiya Kaplyonovna buna görə məni yaman döyürdü. İndi yəqin ki, rəhmətə gedib. O vaxt yaşlı idi”. Döyülməsindən təngə gələn Hüseyn 3-cü sinifdə məktəbini dəyişməli olur və üz tutur “Nemeslər məktəbi” adı ilə tanınan 1 saylı təhsil ocağına. Amma nə fayda, yenə də özünün dediyi kimi “xuliqan” olaraq qalır.
İlqar TAĞIYEV, “Het-trik
news”
Şərh yazılmayıb
|
ŞƏRH YAZ
|
"Qalatasaray"ın 3 müdafiəçisi Super Liqa matçında oynamayacaq
“Mançester Siti” Fodenin müqaviləsini uzadacaq
“Mən də azərbaycanlıyam, millidə oynamaq istəyirəm” – “Araz Naxçıvan”ın hücumçusu
MY-in maraqlandığı “Everton”lular
Pep belçikalı oyunçusu barədə danışıb
Moyesin oğlu onunla bərabər çalışacaq
“Mançester Siti” qolkiperini itirdi
"Fənərbaxça"da itki
"Arda Gülerin böyük gələcəyi var"
"Qarabağ" azarkeşlərə müraciət etdi
Rahilin komandası səfərdə qalib gəldi
"Araz-Naxçıvan" "Qarabağ"ın yetirməsini transfer etdi
"Trabzonspor"dan ayrılıb sabiq klubuna qayıtdı
Qara Qarayev "Neftçi"də - RƏSMİ
12.03.2024
24.07.2023
22.07.2023
21.07.2023
20.07.2023
19.07.2023
18.07.2023
17.07.2023
16.07.2023
15.07.2023
O | Q | H | M | T-f | X | |||
1. | Neftçi | 28 | 18 | 5 | 5 | 47-25 | 59 | |
2. | Qarabağ | 28 | 16 | 9 | 3 | 64-18 | 57 | |
3. | Sumqayıt | 28 | 10 | 9 | 9 | 30-31 | 39 | |
4. | Zirə | 28 | 8 | 14 | 6 | 28-28 | 38 | |
5. | Sabah | 28 | 7 | 8 | 13 | 28-39 | 29 | |
6. | Keşlə | 28 | 5 | 11 | 12 | 25-40 | 26 | |
7. | Qəbələ | 28 | 5 | 11 | 12 | 23-44 | 26 | |
8. | Səbail | 28 | 5 | 9 | 14 | 21-42 | 24 | |
08.05 | Səbail | --- | Neftçi |
08.05 | Keşlə | --- | Sumqayıt |
09.05 | Zirə | --- | Qəbələ |
09.05 | Sabah | --- | Qarabağ |
14.05 | Sumqayıt | - | Neftçi |
14.05 | Qarabağ | - | Keşlə |
14.05 | Qəbələ | - | Sabah |
14.05 | Zirə | - | Səbail |